Zamek Krzyżtopór — obronna rezydencja Krzysztofa Ossolińskiego wojewody sandomierskiego, zbudowana została w pierwszej połowie siedemnastego wieku. Około 1627 roku wzniesiono fortyfikacje bastionowe, a w latach 1631-44 pałac w obrębie obwarowań. Za twórcę zamku uchodzi włoski budowniczy Wawrzyniec Senes. Ogromny manierystyczny zamek zbudowano według skomplikowanego programu architektonicznego. O jego wspaniałości i symbolicznym znaczeniu poszczególnych elementów krążyły legendy. Budowla miała mieć tyle okien ile dni w roku, pokoi - ile tygodni, sal — ile miesięcy, wież — ile kwartałów. Sala jadalna miała kryształowy strop — akwarium, a w stajniach były marmurowe żłoby i lustra. Krótkotrwała świetność rezydencji skończyła się w okresie “potopu” szwedzkiego, zamek, w znacznym stopniu zdewastowany, stanowił później kolejno własność Kalinowskich, Morstinów, Paców, Sołtyków, Łempickich i Orsettich. Był częściowo zamieszkiwany do 1770 roku. Ostatecznie popadł w ruinę w czasie Konfederacji Barskiej. Obecnie jest to imponująca ruina bastionowej twierdzy założonej na planie regularnego pięcioboku, wewnątrz której zachowały się w pełnej wysokości mury pałacu i skrzydeł obrzeżnych. Całość zbudowana jest z kamienia, niegdyś tynkowana; zachowały się fragmenty tynków zarówno na murach zewnętrznych, jak i na ścianach wewnętrznych. W architektonicznej dekoracji bramy zwracają uwagę dwie ogromne płaskorzeźby kamienne, przedstawiające herbowy Topór Ossolińskich i Krzyż — emblematy te stanowią swoisty rebus, z którego powstała nazwa zamku ”Krzyż-topór”.